از بلک‌راک چی می‌دونی؟
چقدرش تئوری توطئه‌ست و چقدرش واقعیت؟ آیا بلک‌راک صاحب همه چیز در دنیاست؟ اسم ونگارد یا استیت استریت رو هم به همون اندازه شنیدید؟ توی ورلد اکانامیک فروم یا نشست داووس دقیقا چه اتفاقایی میفته؟ پشت بزرگترین شرکت‌های دنیا چه افراد و مجموعه‌هایی هستن؟
توی این سری با عنوان «رد پول» میخوایم رد پول رو پیدا کنیم.
یه لحظه فرض کنیم قرن ۱ میلادیه. برای سر در آوردن از ساختار ثروت دنیا توی اون زمان، منطقی بود که بریم سراغ امپراتوری روم، نه؟
الان، ابتدای سال ۲۰۲۵، برای سؤال مشابه باید بریم سراغ بزرگترین امپراتوری مالی دنیا یا بلک‌راک.
مقدمه
من و بچه‌های ایزوتوپ هدفمون آوردن یک زاویهٔ خاص و جدید برای کارآفرین‌ها و علاقه‌مندان حوزهٔ علم و تکنولوژی هستش. سری‌ها و فصل‌های مختلفی رو هم آماده کردیم تا هم از شرکت‌ها و جزئیات تکنولوژی و تحقیقاتشون بگیم و هم دربارهٔ روش‌های جذب سرمایه و ساخت و رشد یک بیزینس حرف بزنیم.
کارآفرین بودن جنبه‌های مختلفی داره. یه تعریف استاندارد هم ازش نمی‌شه داشت. اگه علاقمند به کارآفرینی هستید، رویای داشتن استارتاپ و بیزینس خودتون رو دارید یا الان دنبال رشد دادنش هستید، یکی از مسیرهای صعب‌العبوری که باید برید مسیر جذب سرمایه و پیدا کردن سرمایه‌گذاره. داشتن طرح و تیم و تمامی المان‌های فنی یه طرفه، بالا بردن اطلاعات از بازار مالی، مفاهیم اقتصادی و قوانین مالی بازار جهانی و یا کشوری که توش فعالیت می‌کنید، طرف دیگه است. ما توی اپیزودها و سری‌های مختلفی که داریم برای شما آماده می‌کنیم، میخوایم چنین اطلاعاتی رو با چاشنی تجربهٔ خودمون از بازار ایران، اروپا و آمریکای شمالی فراهم کنیم؛ زاویه‌هایی که انتخاب کردیم خاصه و هم بر تجربه مبتنی هستن و هم تحقیقات و مشاورهٔ افراد صاحب‌نظر و متخصص‌هایی که به مرور در آینده از تجربه‌شون بهره می‌گیریم. هدفمون هم فراهم کردن اطلاعات کاربردیه در قالب روایت‌هایی جذاب. عملاً من و تیمم اونچه رو که یاد گرفتیم و داریم یاد می‌گیریم، اینجا با شما به اشتراک می‌ذاریم.
از اونجایی که این شروع مسیره، مهمه بگیم با آغوش باز پذیرای تمامی نظراتتون هستیم و امیدواریم با هم یک مسیر جدید یادگیری و کنجکاوی کردن رو طی کنیم.
این سری در چهار بخش و هشت اپیزود اصلی منتشر می‌شه.لیست کامل قسمت‌های این سری:
بخش اول: بلک‌راک – نهادهای خصوصی مدیریت سرمایه
قسمت اول: بلک‌راک: امپراتوری مدرن
قسمت دوم: بلک‌راک: سایه‌ی قدرت
بخش دوم: عقاب و اژدها – اقتصاد چین و آمریکا
قسمت سوم: عقاب و اژدها: لانه‌ی اژدها
قسمت چهارم: عقاب و اژدها: جنگ خیلی سرد
بخش سوم: دنیای ساتوشی – بررسی نظام مالی سنتی و مدرن
قسمت پنجم: چه کسی پول را کشت؟
قسمت ششم: دنیای ساتوشی
بخش چهارم: جاده‌ی دلار – نگاهی به اقتصاد ایران
قسمت هفتم: راه صد ساله
قسمت هشتم: جهان موازی
دیگه بریم سراغ اصل داستان.
تثبیت قدرت و مدیریت ریسک
برگردیم سال ۱۹۹۲؛ حدوداً میونه‌های دورهٔ ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی. این سالیه که بلک‌راک رسماً از بلک‌استون که یک شرکت مالی بود، جدا شد تا بتونه به صورت مستقل به عنوان یک شرکت مدیریت سرمایه فعالیت کنه. ویژن بلک‌راک چی بود؟ آقای لری فینک با سابقه‌ای که داشت، به‌شدت نیاز به وجود یک شرکت مدیریت سرمایه که در ابعاد بزرگ برای سرمایه‌گذاری‌هاش ارزیابی ریسک دقیق انجام بده رو ضروری می‌دونست.
چرا اسم بلک‌راک رو انتخاب کردن؟ توی طراحی هویت برند، انتخاب‌هاشون بینظیر بوده. این اسم بلک‌راک برای نشون دادن اتصالش به شرکت مادر (بلک‌استون) و هم تداعی قدرت و پابرجایی و پایداری انتخاب شد. ۳۳ سال از اون زمان می‌گذره و ما داریم دربارهٔ بزرگترین غول سرمایه‌گذاری دنیا صحبت می‌کنیم. به نظر می‌رسه انتخاب‌شون درست بوده.
این جدایی از بلک‌استون تا سال ۱۹۹۴ تکمیل می‌شه و بلک‌راک با تمرکز روی حوزهٔ تخصصی خودش با قدرت بیشتر ادامه می‌ده:
- مدیریت ریسک
- اوراق بهادار با درآمد ثابت (Fixed-income securities)
بلک‌راک برای کلاینت‌های بزرگی نظیر بیمه‌ها، صندوق‌های بازنشستگی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی کشورهای دیگر و خیریه‌ها، محصولی ارائه می‌کرد که سود مشخصی رو در فواصل زمانی منظم پرداخت می‌کنه و ریسک سرمایه‌گذاری رو هم پایین نگه می‌داره. از مهم‌ترین دلایل موفقیت بلک‌راک همین ترکیب مدیریت ریسک و عرضهٔ FIS (اوراق بهادار با درآمد ثابت) بود.
یکی از راه‌های بررسی این موفقیت چیست؟ سال ۱۹۹۹ سالیه که بلک‌راک سهامش برای اولین بار در بازار بورس نیویورک عرضه می‌شه. از اون سال به بعد بلک‌راک یک شرکت سهامی عام به حساب میاد و داده‌های سرمایه‌گذاریش در دسترس عموم قرار گرفته.
حالا بیاید میزان بازگشت سرمایه رو از سال ۱۹۹۹ تا امروز در بلک‌راک مقایسه کنیم با سرمایه‌گذاری در شاخص S&P500. اگر از اون سال تا حالا در S&P500 سرمایه‌گذاری می‌کردید، بازگشت سرمایتون حداکثر حدود ۴۰۰ درصد می‌شد؛ یعنی اگر ۱ میلیون دلار سرمایه‌گذاری می‌کردید، الان ۵ میلیون دلار داشتید. ولی اگه توی بلک‌راک سرمایه‌گذاری می‌کردید، بازگشت سرمایتون حدود ۹۰۰۰ درصد می‌شد؛ یعنی اون ۱ میلیون دلار حالا می‌شد نزدیک به ۹۱ میلیون دلار!
علاءالدین
حالا توی بحث مدیریت ریسک، دقیقاً از چه ابزار جادویی استفاده می‌شه که بقیه ندارن؟ از یک نرم‌افزار ساخته‌شده با الگوریتمی پیچیده که مالکیتش فقط در اختیار خود بلک‌راک هست به نام علاءالدین.
علاءالدین:
A L A D D I N
Asset, Liability, and Debt, and Derivative Investment Network
این نرم‌افزار در واقع یه شبکهٔ آنالیز دارایی، تعهدات مالی، بدهی و سرمایه‌گذاری مشتقه است. به شکل خیلی ساده، این ابزار جادویی برای آنالیز ریسک، آنالیز سرمایه‌گذاری‌ها، مدیریت پورتفولیوی سرمایه و خرید و فروش سهام به همراه دیتای عظیمی طراحی شده و فقط در اختیار خود بلک‌راک قرار داره. نکته اینجاست که شرکت‌ها و حتی دولت‌های دیگه لایسنس استفاده از علاءالدین رو از بلک‌راک می‌خرن؛ در نتیجه بلک‌راک به‌طور غیرمستقیم در تصمیم‌گیری‌ها و سرمایه‌گذاری‌های اون‌ها هم اثرگذاری می‌کنه. الگوریتم این نرم‌افزار و نحوهٔ کارکردش تنها در اختیار بلک‌راکه و میتونه به شکل یک جعبه‌سیاه عمل کنه. همین امروز هم استفادهٔ گسترده از علاءالدین یکی از دلایل مهم نفوذ بلک‌راک در تصمیم‌گیری‌ها و جهت‌دهی پول در دنیاست.
تا اینجا فهمیدیم کی بلک‌راک شروع به فعالیت کرد، با چه استراتژی‌هایی نفوذش رو در بازار مالی گسترش داد و چطور با ابزاری به نام علاءالدین این نفوذ رو وسیع‌تر کرد. حالا سؤال اینه که در دههٔ گذشته تا به امروز (سال ۲۰۲۵) بلک‌راک چطور روی تصمیم‌گیری‌ها در ابعاد جهانی اثر گذاشته؟ برای جواب دادن به این سؤال بد نیست کمی هم دربارهٔ فرد شماره یک این امپراتوری حرف بزنیم: امپراتور لری فینک.
این قسمت اول از سری رد پول بود. این قسمت رو من، کمیل سعیدآبادی، با کمک تیم ایزوتوپ براتون آماده کردیم و نوشتیم. خوشحال می‌شیم اگر از این سری خوشتون اومده، ایزوتوپ رو به دوستاتون معرفی کنید. میتونید ایزوتوپ رو در اپلیکیشن‌های پادکست مختلف هم گوش کنید. ما ویدئوهای مختلف آموزشی و داستانی مربوط به این سری رو هم آماده کردیم و روی کانال یوتیوبمون گذاشتیم. از اینکه به ما گوش کردید ممنونیم و امیدواریم در قسمت‌های بعد پادکست هم شما رو همراه خودمون داشته باشیم.
منبع اول:
منبع دوم:
منبع سوم:
کانال More Perfect Union –
BlackRock: The Conspiracies You Don’t Know
منبع چهارم:
منبع پنجم:
گزارش سالانه بلک‌راک – دسامبر 2023
منبع ششم:
یه مهندسم و یه جستجوگر قدیمی‌تر از اینترنت اکسپلورر
